На главную страницу
Отправить сообщение
Карта сайта

Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Регистрация
 Войти  Регистрация

Филиал ГРДНТ им. В.Д. Поленова
"Финно-угорский культурный центр
Российской Федерации"













Календарь

ЁМА ДА ЧАЧА



(коми-пермяцк?й фольклор сь?ртi )

 

                                                Действутiсь лицоэз:

 

ЧАЧА

БАБ

ЖИСЬКО

НИСЬКО

УЧ?ТИК ДЕДОК

ПИПУ

РАКА

КАНЬ

ЁМА

ВАРЫШШЕЗ

К?ИННЭЗ

НЫВКАЭЗ

ПУЭЗ

 

                                  Медодзза картина

 

          Баб да Чача керку одзын нывкаоккез ветл?т?ны кытш?н, сьыл?ны песня.

?ТiК  НЫЛОЧКА Чожа праздник! Мунам видз?тны, кыдз нывкаэз да зонкаэз й?ктыны да орсны пондас?!

 

ЧАЧА Мунам! Ме медбура радейта праздниккес?! Быд?нныс сэтш?м бас?ка пасьтась?м?сь да й?кт?ны-сьыл?ны!

 

М?ДiК НЫЛОЧКА Ме кышала виль дубас!

 

КУИМ?Т НЫЛОЧКА А ме кашемиров?й сарафан!

 

М?ДiК НЫЛОЧКА Чача, а тэ мый шы он сет?

 

?ТiК НЫЛОЧКА Да абу сыл?н сарафаныс, сысянь ишы оз сет. Видз?т, ?тiк дубас, да сiя резял?м...(серал?)

 

М?ДiК НЫЛОЧКА Дугды ?нi ж?! Стыдт?м! Мунам ашын Чача, мянк?т, тэ и сiдз бас?к, оз ков тэныт некытш?м сарафан..Мый н? гажт?ма пондiн видз?тны? Локт? орсам кутал?м?н!( лыддись?)

 Киа, кока

Парус, мока

Шовды , бовды

Жонь да монь

Роч акань

Ме петi (пышш?, сы сь?рын м?дiк нылочкаэз)

 

               Чача пуксь? керку одз?, гусь?ник горз?.  Орс?м?н ?там?дк?т локт?ны поннэз Нисько да Жисько.

 

НИСЬКО, ЖИСЬКО Ав-ав-ав! Эн горзы Чача..эн горзы!

 

ЧАЧА Токо тiй? кычаноккез мен? и веж?ртат...Кыдз ж? меным кол? виль дубас, мед мунны праздник вылас...

 

                  Керкуись пет? БАБ

 

БАБ Мыйк? тай ваыс шор?н эст?н визывт? талун... Чача, внучка, мый лоис? Мыля горзан?

 

ЧАЧА Нем эз ло..

 

БАБ Мен? эд он б?б?т, адзза вирскан нырнат...

 

ЧАЧА  Ашын праздник, а меным нем пасьтавны, ?тiк дубас, да сiя быр?м...

 

БАБ О-хо-хо, Чача, ме эд кыйсянс? л?сь?тi ни, м?дi кыйны д?рас?, мед тэныт вурны виль дубас, да нем оз пет..

 

ЧАЧА Мыля?

 

БАБ Эш? арнас ну?тiс кисьс? менчим Ёма, нюрись хозяйка, да сё эз вай, а кисьт?г оз позь кыйны нем...Ме бы ачым ветлi сы орд?, да ог вермы, коккез? вись?ны, ыл? кол? мунны...

 

ЧАЧА Баба, ме ветла, вая кисьс?.. ме чожа!

 

БАБ Мый тэ, мый тэ! Ёмаыс ылын нюрас ол?, ум?ль? сы йылiсь отирыс баит?ны..

 

ЧАЧА Да ме ог пов, баба, вон Ниськос? да Жиськос? сь?рам босьта.

 

НИСЬКО, ЖИСЬКО Ав-ав! Босьтас! Босьтас!

 

БАБ Но, мый тэк?т керан, мун, да токо керкуас Ёмаыс дын эн пыр, кор кисьс? ?шын?тяс. Пыран, б?р оз лэдз тэн?.

 

ЧАЧА Ме кисьс? босьта и сэк ж? б?р! Шондiыс эш? вылына сулал?!

               

            Кот?рт? в?рлань, Нисько да Жисько сы б?рсянь.

 

                             М?ДiК КАРТИНА

 

            В?р, югъял? шондi, сьыл?ны каййез. Пуэз-кыдзоккез й?кт?ны-бергал?ны. Пет? Чача, сiя дзебсись? кыдз сай?. Нисько да Жисько кошш?ны сiй? да сьыл?ны

 

Быд?с в?рс? ми г?гралам

Кык ёрт- орсам и б?балам

Да одзась?м?н котрасям

Ош пантасяс, дак вермасям

Ав-ав, ав-ав

Ош пантасяс, дак вермасям

 

Нюр?ттяс ветл?там- броддям

Чачас? быд зверьсянь орддям

А уськ?тчыны к? м?дан

Миян пиннез? тэ шедан

Ав-ав, ав-ав

Миян пиннез? тэ шедан

 

Пуэз коласiсь пет? Уч?тик Дедок, сыл?н тошыс кузь да дзор.  Поннэз уськ?тч?ны сы выл? вувт?м?н, Чача пет? пуэс сайсянь.

 

УЧ?ТИК ДЕДОК Нылочка, ваш?т поннэт?, а то ме некыдз ог вермы эстi мунны..?ддь?н и пола...

 

ЧАЧА Нисько, Жисько! Тiй? мый талун? П?рись мортс? разь туй? повзь?тлыны?

 

          Нисько да Жисько никс?м?н локт?ны Чача дын.

 

УЧ?ТИК ДЕДОК Бур лун, мича ныв! Кытч? мунан?

 

ЧАЧА Ёма , нюрись хозяйка дын..

 

УЧ?ТИК ДЕДОК Мый тэ, мый тэ!...Сёяс сiя тэн?!

 

ЧАЧА Ну?тiс сiя миянлiсь кись, да сё эз вай, баб?л? нем?н д?рас? кыйны, мед меным виль дубас праздник кеж? вурны.

 

УЧ?ТИК ДЕДОК  Эн сет мен? обида?, и ме тэныт отсала. На тэныт корзина, быд?с, мый сэтчин куйл?, тэныт ковсяс. Ачыт веж?ртан, кинл? кытш?м козин сетны. Ыстас-к? кытч? тэн? Ёмаыс, тэ меным перво казьм?тчы, кытч? мунан.

 

ЧАЧА Кыдз ме тэн? адзза?

 

УЧ?ТИК ДЕДОК А тэ пет кушин выл? да гор?тчы

                   

                 Ноко, дед, ме дын петав

                 Озлань керны мый, висьтав

 

ЧАЧА Адзисьлыт?дз, деда! (кот?рт? одзлань, поннэз сы сь?рын)

 

                                    КУИМ?Т КАРТИНА

 

Пемыт в?р, сь?д пуэз да мыррез дзюрт?ны, каййез гор?тл?ны нёшт?ма.

 ( пуэзл?н песня)

Морт кытш?мк? татч? шедас

Сiя нюрас в?яс-п?дас

Охо-хо татч? шедас

Охо-хо в?яс-п?дас

 

Уввэз кузьжыка нюж?там

И сибалас кин-повзь?там

Охо-хо да нюж?там

Охо-хо да повзь?там

 

Тэн? туйлысис ?шт?там

Нюрас сь?раным н?б?там

Охо-хо да ?шт?там

Охо-хо да н?б?там

 

     Ёмал?н керку, ?шын увтас быдм? Пипу. Локт? Чача, сы б?рсянь Нисько да Жисько, нiя никс?ны пол?мсянь.

 

ЧАЧА Но, мый шы од сет?? Повзит? Час?т кисьс? корам и горт?.

 

          Мун? керку дын, сыл? туйс? поперёгал? Пипу, уввезнас ?втч?

 

ПИПУ Ог лэдз! Ог лэдз!

 

ЧАЧА Пипу-пуинь?й, ме тэныт козин вайи( к?ртал? уввез берд? ленточка)

 

ПИПУ Ох,бас?к! Бас?к!(лэдз? Чачас?)

 

ЧАЧА( ёрк?т?  ?шын?) Ёма-кулёма! Пет керкусит, пантав госсез?с.

 

РАКА (кысяньк? вылiсянь лэбзь?, овт? борддэзнас) Кар-р! Кар-р!

 

ЧАЧА Эн л?гав, ме теныт козин вайи!(Сет? ш?р?м нянь, рака лэбзь? б?р крыша выл?)

 

ЧАЧА( ёрк?т? ?шын?) Ёма-кулёма, пет керкусит, пантав г?ссез?с.

 

              Чечч?вт? кысяньк? Кань

 

КАНЬ Мяу-мя! Быд?нныт? гыжьяла!

            Ёмалiсь избушкас? бура сторожала!

 

ЧАЧА Эн л?гав чису, на тэныт козин ( Сет? кашничок сметана?н, Каньыс босьт? да пышш?) Ёма-кулёма, пет керкусит, г?ссез локтiс?.

 

                Некин шы оз сет. Чача осьт? ыб?сс?, пыр? керкуас, Жисько да Нисько сулал?ны ?шын увтас. Чача пет? б?р.

 

ЧАЧА Некин абу, мун?ма кытч?к? хозяйкаыс...

 

       Лэбтiсь? т?в да шум, бадь ув вылын лэбзь?-локт? Ёма

(Ёмал?н частушкаэз)

 

Нюрас челядьс? повзь?тлi,

Медбы эз б?бал?

Туримоль да пуяг?д

Менчим эз гусял?

 

Ох и и мыдзис баба Ёма

Чожжык бы пуксьыштны

?ддь?н бур, к?р гортын туй?

Морт яйок сёйыштны

 

Ох радейта, ох радейта

Госа кычаноккез?с

И волькытик да ёныник

Уч?т нывкаоккез?с

 

ЁМА О-о, да менам г?ссез, а ме нем ог и т?д! Мыйл? локтiн?

 

ЧАЧА Бур лун, Ёма . Баб? кыйны д?ра м?д?, а тэ миянлiсь кисьс? н?б?тiн, сы понда и локтi.

 

ЁМА Эз на простам кисьныт! Ачым час?т понда кыйны д?ра, а тэ сы коста ветлы матiсь кушин?дз да верд менчим кур?ггез?с. Поннэт тэнат сы коста ме дын олыштас?. Керан, кыдз тш?ктi, лэдза нiй?.

 

                Рака да Кань нюж?т?ны сак-ку?м, кый?ны поннэс?.

 

ЧАЧА А мый?н вердны кур?ггет??

 

ЁМА А тэ пет кушин вылас да висьтав «Куть-куть пет?, сёй?, к?да ч?скытжык да небытжык». Нiя,сёяс?, а тэ кур?г г?нс?, к?да ны б?рсянь кольччас, меным вай. Перина виль? кера, менам важ ни.

 

                                            Чача мун?.

 

                               НЁЛЬ?Т   КАРТИНА.

 

    Кушин выл? пет? Чача.

ЧАЧА Ноко, дед, ме дын петав,

           Одзлань керны мый, висьтав!

   

Пуэз сайись пет? Уч?тик Дедок.

 

УЧ?ТИК ДЕДОК Мыйл? корин, мчиа ныв?

 

ЧАЧА Деда, Ёмаыс мен? тш?ктiс кур?ггез вердны.

 

УЧ?ТИК ДЕДОК Бура керин, кага, что ме дын локтiн. Тэ вот кыдз кер, адззы кушин вывсис медыджыт гырка пу , пыр сэтч?  да тожно кытсав кур?ггес?.

 

ЧАЧА Веж?ртi, деда.

 

         Уч?тик Дедок сай?втч? пуэз сайын.

 

ЧАЧА Кыт?н эст?н гырка пуыс? То сiя.. (дзебсись? гыркас) Куть-куть пет?, сёй?, к?да ч?скытжык да небытжык!

 

             Кысяньк? кушин вылас лэбзь?ны как варыш, нем оз адзз? сёйны да понд?ны кокавны ?там?д?с, кытч?дз садь оз быр ныл?н. Лэбзь?ны б?р, а Чача ?кт? бордтыввес? му вылiсь да мун?.

 

                                  ВИТ?Т КАРТИНА

 

                Ёма керку одзын.

ЧАЧА Ёма, пет, вердi ме тэнчит кур?ггет?, вай кисьс? да лэдз Ниськос? Жиськоыск?т.

 

ЁМА(пет?) А-а-а! Локтiн! ?т, кытш?м тэ чож в?л?мыт! Эг ешты ме эш? кыйны быд?с, эз на простам кисьныт. Ветлы кытч?дз м?дiк кушин выл? да шыр менчим баляэз?с.Сы коста ме, поди , кыйышта.

 

ЧАЧА А мый?н тэ нiй? к?рталан, к?р шыран?

 

ЁМА Нем?н ог, нiя менам веж?ра?сь.Тэ сувт кушин ш?рас да висьтав  « Баль-баль, пет?, ме тiян?с шыра!» Нiя и петас?, а тэ шыр нiй? сь?рсь?н-б?рсь?н, да вурунс? эн вун?т меным вайны. Веж?ртiн?

 

ЧАЧА Веж?ртi.(кот?рт?)

 

                                             КВАТЬ?Т КАРТИНА

 

             Чача пет? кушин выл?.

ЧАЧА Ноко, дед, ме дын петав,

           Одзлань керны мый, висьтав!

 

Пуэз сайись пет? Уч?тик Дедок.

 

УЧ?ТИК ДЕДОК Мыйл? корин, мича ныв?

 

ЧАЧА Деда, ыстiс мен? Ёмаыс баляэз шырны.

 

УЧ?ТИК ДЕДОК Бура керин, кага, что ме дын локтiн. Адззы  медыджыт к?з, как сы выл? да кор баляэс?.

 

ЧАЧА Веж?ртi, деда.

 

 Уч?тик дедок сай?втч? пуэз сайын.

 

ЧАЧА Кыт?н медыджыт к?зыс? То сiя..(перыта кай? сы выл?) « Баль-баль, пет? да шырсь? асьныт!»

 

      В?рись пет?ны кык к?ин, оз адзз?сёян понд?ны тышкасьны- летны ?там?длiсь г?н. Садьт?г кыссь?ны б?р в?рас. Чача лэдзч? к?з вылiсь, ?кт? г?нс? да мун?.

 

                                   СИЗИМ?Т   КАРТИНА

 

                       Ёма керку одзын.

ЧАЧА Ёма, шыри ме тэнчит баляэт?, бур вуруныс, уна и шыри. ?нi вай кисьс? да лэдз Ниськос? Жиськоыск?т.

 

ЁМА Кытш?м тэ чож! Одз?в бертiн, эг ешты кыйны. Пуксьы ме туй? станок саяс да кыйсьы, а ме г?снеччез сь?рат ?кта.

 

                       Чача пыр? керку?, понд? кыйсьыны. Ёма керку саяс пиннес? т?чит?- бус кай?. Кань да Рака кыссь?ны ?шын дын?.

 

КАНЬ Сёяс тэн? Ёмаыс, пышшы!

 

РАКА Пышшы! Пышшы!

 

ЁМА (керку саяс) Кыйсис ни д?раыт?

 

ЧАЧА Эз на...

 

ЁМА Висьтав, к?р кыйсяс.(т?чит? пиннес?)

 

          Чача пет? керкуись, киас видз? кись.

 

ЧАЧА( каньл?) Кыдз юлалас  хозяйкаыт, чожа ли кыйсяс д?раыт..тэ менам голос?н шыась, не чожа п? эш?..

 

                     Кань да Рака лэдз?ны Жисько?с да Нисько?с, Чача нык?т пышш?.

 

ЁМА( керку саяс) Мый, кыйсис ни?

 

КАНЬ(в?снит голос?н) Не чожа эш?..

 

              Ёма пыр? керку?, кот?р?н пет? б?р.

 

ЁМА Пышшис?! Пышшис?! (вид? да вартл? Каньс?) Тэ мыля лэдзин нывкажугс??

 

КАНЬ Сто год тэныт служита, а тэ меным и нянь эн чапкыв, пыр вартлiн да видiн, а нылочкаыс ?тiк лун олiс, да  сметана?н вердiс.

 

ЁМА У-у! (Ракал?) А тэ кытч? видз?тiн?

 

РАКА Кар-р! Кар! Сто лет тэныт служита, а п?тт?дз нек?р эг сёй, а нылочкаыс быдса ш?р?м нянь эз жалейт!

 

ЁМА (Пипул?) А тэ мыля нiй? эн кут?

 

ПИПУ Ме п?рисьми ни тэныт служитiк?, а тэянь видч?мся нем эг кыв, а нылочкаыс меным ленточка козьнаiс...

 

ЁМА У-у-ух! Шедлат меным, к?р берта!

 

          Пуксь? бадь ув выл? да лэбзь?.

 

                               КЫКЬЯМЫС?Т  КАРТИНА

 

              В?рись кушин вылын.

ЧАЧА Ох, кыл? муыс зэгал?, в?т? миян?с Ёмаыс...

 

ЖИСЬКО Ав-ав! Кот?рт, Чача, мий? сiй? ог лэдз?!

 

НИСЬКО Кот?рт, деревня?дзас матын ни!

 

ЧАЧА Кыдз ж? ме тiян?с коля?

 

ЖИСЬКО Р-р-р! Мий? ?нi немись ог пол?!

 

НИСЬКО Кот?рт, мий? тэн? в?там!

 

    Чача кот?рт?.Мыччись? Ёма, Жисько да Нисько уськ?тч?ны сы выл?, гор?н  вувт?ны.

 

ЖИСЬКО То тэныт, мед чуж?й доброс? эн гусяв сэсся!

 

НИСЬКО Мед бур отирс? эн ыл?тлы!

         

         Тышкась?ны Ёмак?т.

 

ЁМА Ой-ой! Быд?с боккез?с летiс?!(пышш?, поннэз сы б?рсянь)

 

                                       ?КМЫС?Т КАРТИНА

Баб да Чача керку одзын.

ЧАЧА Баба! Баба! Ме кисьс? вайи!

 

БАБ (пет?) Чача!Внучка! Ох и дыр тэ ветл?тiн, ме ачым?с види ни, мыйл? тэн? ?тнат? лэдзи нюрас...

 

               Локт?ны Нисько да Жисько

 

ЧАЧА Ежели бы не Ниськоыс Жиськоыск?т, эг бы ме в?в ловья, баба.

 

                    Баб малал? поннэзлiсь юррез.

БАБ Но, Чача, вай кисьс?, да мунам кыйны д?ра, лоас тэныт виль дубас праздник кеж?.

 

                                      ДАС?Т КАРТИНА

 

Праздник, нывкаэз сьыл?ны да й?кт?ны. Чача й?кт? , сы вылын виль г?рд дубас.

                Кто же у нас добрая

                Кто же у нас ладная?

                       Лели -лели добрая

                       Лели -лели ладная

                  У нас Чача добрая

                  У нас Чача ладная.

                        Лели-лели добрая

                        Лели-лели ладная

                  Чача в горницу войдет

                  Будто солнышко взойдет

                         Лели-лели да взойдет

                         Лели -лели  да взойдет

                   Чача вяжет и прядет

                   Чача косит и гребет

                          Заведется Чача жать

                          Жнет, не может перестать

                    Чача в пляске ходкая

                     Чача в песне звонкая

                             Лели -лели ходкая

                             Лели-лели звонкая

                      У нас Чача добрая

                      У нас Чача ладная

 

 

 

 

 

                 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Назад в раздел




Календарь праздников


Фотоальбом





Главная | Новости | ФУКЦ РФ | Сообщество
Сайт находится в стадии информационного наполнения.
Ваши замечания и пожелания Вы можете оставить здесь.



Республика Коми, г.Сыктывкар, ул. Ленина, д. 73,
тел./факс (8212) 440-340,
e-mail: [email protected]